کد مطلب:28724 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:124
و إن عَقَدتَ بَینَكَ و بَینَ عَدُوِّكَ عُقدَةً أو ألبَستَهُ مِنكَ ذِمَّةً فَحُط عَهدَكَ بِالوَفاءِ، وَ ارعَ ذِمَّتَكَ بِالأَمانَةِ، وَ اجعَل نَفسَكَ جُنَّةً دونَ ما أعطَیتَ؛ فَإِنَّهُ لَیسَ مِن فَرائِضِ اللَّهِ شَی ءٌ النّاسُ أشَدُّ عَلَیهِ اجتِماعاً - مَعَ تَفَرُّقِ أهوائِهِم و تَشَتُّتِ آرائِهِم - مِن تَعظیمِ الوَفاءِ بِالعُهودِ، و قَد لَزِمَ ذلِكَ المُشرِكونَ فیما بَینَهُم دونَ المُسلِمینَ؛ لِمَا استَوبَلوا مِن عَواقِبِ الغَدرِ. فَلا تَغدِرَنَّ بِذِمَّتِكَ، و لا تَخیسَنَّ (تَحبِسَنَّ) بِعَهدِكَ، و لا تَختِلَنَّ عَدُوَّكَ؛ فَإِنَّهُ لا یَجتَرِئُ عَلَی اللَّهِ إلّا جاهِلٌ شَقِیٌّ، و قَد جَعَلَ اللَّهُ عَهدَهُ و ذِمَّتَهُ أمناً أفضاهُ بَینَ العِبادِ بِرَحمَتِهِ، و حَریماً یَسكُنونَ إلی مَنَعَتِهِ و یَستَفیضونَ إلی جِوارِهِ؛ فَلا إدغالَ و لا مُدالَسَةَ و لا خِداعَ فیهِ.[1]. و اگر با دشمنت پیمانی نهادی و در ذمّه (بر گردن) خود، او را امان دادی، به عهد خود وفا كن و آنچه بر ذمّه گرفته ای، ادا كن و خود را چون سپری در برابر پیمانت قرار بده؛ زیرا مردم بر هیچ چیز از واجب های خدا، به شدّتِ بزرگ شمردن وفای به عهد، متّفق نیستند، با همه خواسته های گوناگونی كه دارند و رأی هایی مخالف همدیگر كه دارند. و افزون بر مسلمانان، مشركان نیز وفای به عهد را در بین خود لازم می شمارند؛ چون زیان ناگوار پیمان شكنی را چشیده اند. پس در آنچه به عهده گرفته ای، خیانت مكن و پیمانی را كه بسته ای، مشكن و دشمنی را كه در پیمان تو است، فریب مده؛ زیرا جز نادانِ بدبخت، بر خدا دلیری نمی كند و خداوند، پیمان و ذمّه خود را امان قرار داده و از روی رحمت به بندگان، آن را بر عهده همه نهاده است و چون حریمی استوار ساخته تا در آن بیارامند و به آن، پناه ببرند. پس در پیمان، نه خیانت و نه فریب و نه مكری در كار است. اگر امام علی علیه السلام این اصل اساسی اسلام را نقض كند، چه انتظاری از دیگران می توان داشت؟
برفرض كه امام علیه السلام به خطای خود اعتراف می كرد، خوارج درخواست دیگری داشتند كه پیمان نامه سپاهیان كوفه و شام نقض شود؛ امّا از دیدگاه امام علیه السلام وفاداری به پیمان یكی از اصول بین المللی اسلام است كه به هیچ بهانه ای نباید نقض شود و لذا در عهدنامه معروف خود به مالك اشتر نوشت: